گلوی بازار طلای سرخ این روزها بیش از هر زمان دیگری گرفته؛ بیش از سه ماه است که صادرات زعفران هرات به دلیل همه گیری ویروس کرونا متوقف شده است .

مسوولان اتحادیه ی ملی زعفران کاران می گویند ۸ تن زعفران روی دست شان باقی مانده است.

رنگ، بو و کیفیت زعفران در صورتی که به موقع صادر نشود از مرغوبیت اش کاسته می شود و این یعنی کاهش متقاضیان.

بشیر احمد رشیدی، رییس این اتحادیه می گوید حدود ۵۰ درصد زعفران هرات در انبارهای پروسس ‌کنندگان و صادرکنندگان ذخیره مانده و شرکت‌ها و انجمن‌های زعفران‌‌ از پایین ‌آمدن کیفیت و قیمت آن نگرانند.

او گفت: “دقیق سه ماه است که هیچ نوع صادراتی نداریم، هنوز هم این مشکل وجود دارد و هنوز ملاحظاتی در این راستا است”.

سال گذشته حدود ۷ هزار هکتار زمین در هرات زیر کشت زعفران رفت و بیش از ۱۷ تن حاصل داد.

پیش بینی های مسوولان اداره ی زراعت هرات اما نشان می دهد که تولید امسال بیش از۲۰ تن خواهد بود.

قبل از همه گیری ویروس کرونا یک کیلو زعفران به ۶۰ تا ۷۰ هزار افغانی به فروش می رفت. اکنون اما یک کیلو زعفران به ۳۵ تا ۴۰ هزار افغانی در بازار هرات تبادله می شود.

زعفران کاران می گویند حالا مجبورند دست رنج خود را زیر قیمت بفروشند.

آنها می گویند: “این مشکل را تمام ما دهقانان داریم به همه ی ولسوالی ها، ما قشر فقیر جامعه هستیم و مجبوریم تولید خود را بفروشیم تا خرج زندگی خود را تهیه کنیم اما امسال همه ی تولید خود را به نقض دادیم تا چند روز که خوب بود حداقل می خریدند اما حالی هیچ خریداری نیست”.

این تنها دهقانان نیستند که ضرر کرده اند. به نظر می رسد حلقه ی این آسیب بیش از اینها بزرگ است.

نفیسه دانش، که تجارت زعفران دارد می گوید از زمان شروع کرونا  تاکنون دست کم ۴ میلیون افغانی ضرر کرده است.

او می گوید: “هم کیفیت آن خراب شد هم قیمتش پایین آمد و به حساب سرمایه ی اصلی هم ازبین رفت شما بسنجید من زعفران را کیلوی ۵۵ هزار افغانی خریدم در حالی که حالی مجبورم کیلوی ۳۷- ۳۸ هزار بفروشم حالا خودتان تصور کنید که من چقدر ضرر کردم”.

۹۰ درصد کل زعفران افغانستان را هرات تولید می کند. آسیب به زعفران این ولایت یعنی شکستن کمر این صنعت در کشور.

بشیر احمد احمدی، آمر زراعت و مالداری هرات می گوید تنها زعفران نه، بلکه بازار تمام محصولات زراعتی به دلیل  شیوع کرونا، آسیب دیده است.

او می گوید: “حاصلات انگور و پیاز زیاد داشتیم و زمنیه ی فروش آن فراهم نبود وزارت فورا دست به کار شد و هزار کشمش خانه به هرات اختصاص دادند ولی خوب برای زعفران امکانی وجود نداشت که وزارت کاری انجام دهند تلاش ها جریان دارد اما خوب این توان نیست که وزارت به کل محصولات زمینه ی مارکت را فراهم سازد”.

شورای ولایتی هرات اما می گوید که این مشکل را در جلسه با مقام ولایت مطرح کرده است.

توریالی طاهری، معاون این شورا می گوید تلاش دارند تا دهلیزهای هوایی بر روی صادرات محصولات زراعتی باز شود.

زعفران هرات به کشورهای هند، امارات متحده عربی، عربستان، اروپا و امریکا صادر می شود.

بشیر احمد رشیدی، رییس اتحادیه اتحادیه ملی زعفران‌ کاران می ‌گوید به تازگی چرخه ی صادرات زعفران با مقدار کم به کشور های عربی، اروپایی و امریکایی آغاز شده است.

او می گوید: “در صورتی که پروازهای هوایی به کشور هند آغاز شود، بخش اعظم مشکل حل میشه و نیاز مبرم است که شرکت های زعفران حمایت شوند تا از ورشکستی نجات یابند”.

غوریان، زنده جان، گذره و انجیل از ولسوالی هایست که بیشترین تولید زعفران را دارند.

پیش از این ترکیه وعده داده بود که حجم بزرگی از زعفران افغانستان را خریداری کند اما با توقف پروازهای افغانستان به این کشور به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا، گویا این وعده نیز به فراموشی سپرده شده است.

این در حالی است که اگر بهای زعفران همچنان سیر نزولی اش را طی کند بیم آن می رود تعداد زیادی از زعفران کاران از این صنعت دست کشند.