درست قبل از مراسم تحلیف ریاست جمهوری، اشرف غنی، رئیس جمهور کشور گفت که رهایی زندانیان طالبان از جمله ی صلاحیت های کابل است نه آمریکا و عملا با رهایی این زندانیان مخالفت کرد.

با گذشت ۲۴ ساعت از مراسم تحلیف اما موضع آقای غنی ۱۸۰ درجه تغییر کرد و نه تنها با رهایی این زندانیان موافقت کرد که حتی فرمان رهایی آنها را نیز صادر کرد.

قرار است در مرحله ی اول ۱۵۰۰ زندانی طالب رها شوند.

جمشید نیکجو، آگاه سیاسی می گوید این تغییر موضع آقای غنی، خبر از معامله های پنهانی می دهد که به نفع او رقم خورده.

“بعد از اینکه مذاکرات بین تیم اصلاحات و همگرایی و تیم دولت ساز به شکست مواجه شد پشت پرده به احتمال قوی تصمیم هایی گرفته شد که در ازای حمایت از تیم دولت ساز و حضور در مراسم تحلیف، این تیم تعهد بسپارد که این کار را انجام دهد و ما هم دیدیم که بعد از آن بدون اینکه کدام تغییری در اوضاع آمده باشد، کدام مشوره ای صورت گیرد یا کدام اجماعی ملی بوجود آمده باشد و با بزرگان سیاسی در میان گذاشته شده باشد، یا از فیلتر پارلمان گذشته شده باشد، فرمان رهایی زندانیان اعلام می شود و این خود نشان می دهد که روند صلح افغانستان یک روند استراتژیک و راهبردی نیست بلکه در مقاطع مختلف توسط افراد مختلف می تواند جهت داده شود”.

پیش از این حکومت، رهایی انس حقانی را جز خطوط سرخ خوانده بود اما بدون اجماع ملی او را رها کرد؛ همینطور رهایی این ۵ هزار زندانی نیز شامل خطوط قرمز بود ولی به رغم هیچ نوع پیشرفت در گفتگوهای صلح، فرمان رهایی آنها صادر شد.

آگاهان می گویند این کشورهای خارجی به ویژه ی آمریکاست که تصمیم می گیرند سرنوشت افغانستان چگونه رقم بخورد.

محمد رفیق شهیر، آگاه سیاسی می گوید تنها یک تماس کافیست که تمام معادلات از پیش تعیین شده، برهم ریزد و آنی شود که آمریکا می خواهد.

“گفتند که زندانی ها باید رها شود ما گفتیم که نه، اما بعد زندانی ها رها می شوند چهار روز هم از حرف ما نمی گذرد، پس بدانید که ما در هیچ جای این صلح قرار نداریم آمریکایی ها تو را حمایت می کند آمریکایی ها پولت را می دهد، بنابراین آمریکایی ها هم فرمان می دهند. ما که چیزی نداریم، کاش رهبران صادقی می داشتیم؛ من حیران می مانم که همین ها با کدام غیرت خود  این حرف ها را می زنند در حالی که همه چیز با یک تلفن تغییر می کند”.

شهروندان اما می گویند افراد کلیدی حکومت پشت درهای بسته معامله می کنند و برای منفعت شخصی شان حاضر هستند با سرنوشت تمام اتباع افغانستان بازی کنند.

آنها می گویند همه چیز در هاله ای از ابهام پیش می رود.

“در حال حاضر هم اوضاع افغانستان بحرانی است، اینها هم که آزاد شوند یک بحران دیگر خلق می کنند ما الان هیچ چیز را نمیدانیم نه ضرر نه فایده اش را. همه چیز را مدغم ساختن صلاحیت هیچ چیز را ما نداریم به این دلیل که نه ما می توانیم ریشه ی مشکل را پیدا کنیم نه هم می توانیم راه حل برایش پیدا کنیم”.

فعالان مدنی می گویند رهایی این زندانیان به قدرت گرفتن طالبان و ضعف حکومت افغانستان می انجامد.

سید اشرف سادات، فعال مدنی می گوید در حال حاضر سیاسیون، اکثرا منافع ملی را قربانی منافع ی شخصی شان می سازند.

او می گوید برای حفظ داشته های امروز باید مبارزه کرد.

“ما امیدواریم که این رهایی بیشتر بر مبنای منافع شخصی نباشد و همین قسم که رییس جمهور گفته باعث صلح بشه نه اینکه بیشتر باعث گرم کردن خطوط جنگ شود اما خیلی خوب است که گروه ترقی خواه از همین اکنون دست به کار شوند و دادخواهی خود را داشته باشند”.

آنچه حالا نگران کننده است حکومت های اند که در دو روز گذشته تشکیل شدند و هیچ یک نیز حاضر نیستند به نفع منافع ی ملی کنار بروند.

حکومت های که دورنمای وحشتناکی را برای افغانستان رقم زده است.

آگاهان سیاسی می گویند آسیب های بجا مانده از این معاملات، تنها مردم را نه بلکه گریبان حکومت ها را نیز خواهد گرفت.

“در واقع یک بازی سیاسی است که بین ارگ، طالبان و آمریکا روی دست گرفته شده و معلوم نیست که فردای مذاکرات صلح منافع ملی به کجا خواهد بود، ولی آن چیزی که ثابت است عجالتا تضعیف حکومت افغانستان در آینده و تقویت طالبان را به نمایش می گذارد.
من فکر می کنم که جنجال ها و جنگ ها خاتمه پیدا می کند و در داخل یک وضعیت نیمه بسته بوجود خواهد آمد”.

با کمی تامل به یک دهه ی افغانستان به راحتی می توان دید که در گذشته نیز حاکمان از زندانیان به عنوان ابزار معامله استفاده کردند.

پیش از این حامد کرزی رییس جمهوری پیشین افغانستان طالبان را گاهی تروریست، جنگجو و برادر خوانده بود.

اکنون به نظر می رسد تاریخ بار دیگر تکرار می شود و بیم آن می رود که مبادا این تکرار ها، دامن ملتی را گیرد که همیشه تنها قربانی میدان بوده.