هشتم سپتامبر برابر است با روز جهانی سواد آموزی.

بر اساس آخرین آمار وزارت معارف، بیش از ده میلیون بی سواد در افغانستان زندگی می کنند.

مسئولان سواد آموزی هرات می گویند هم اکنون بیش از ۱۵ هزار دانش آموز در چوکات این آمریت شامل اند که از این تعداد بیش از ۱۲ هزار تن را زنان و متباقی را مردان تشکیل می دهد.

عبدالرحمن حنیف، آمر سواد آموزی معارف هرات می گوید علاقمندی ها و روند جذب سواد آموزی از سال ۹۷ به این سوافزایش چشم گیری یافته است.

” در سال های گذشته تعداد شاگردان ما هم کم بود و هم همکاران مان کم بود اما از سال ۹۷ بر اساس آگاهی هایی که برای مردم داده شده خوشبختانه در هرات یک جنبش سواد بوجود آمده و ما توانستیم صنف های افتخاری و صنف های خودجوش مردم را با خود داشته باشیم و در کنار از آن جایی که تشکیل ما هم کم است صنف هایی از سوی محصلان، ملاامامان ، استادان، معلمان و بزرگان قریه ایجاد میشود و این صنف ها تحت صنف های سواد آموزی می آیند و خوشبختانه ما فارغین خود را داریم”.

از سه سال به این سو، سواد آموزی به شکل داوطلبانه، در زندان مردانه هرات نیز آغاز شده و قرار است سر از سال روان در زندان زنانه نیز آموزش سواد آموزی آغاز شود.

اخیرا ریاست جمهوری نیز فرمانده داده زندانیان می توانند با آموختن سواد در مدت زمان حبس شان تخفیف بدست آورند.

سواد آموزی ۹ ماه را در بر می گیرد و سپس فارغان این دوره می توانند در صنف چهارم سواد حیاتی جذب شوند.

آقای حنیف اما می گوید لیسه ی سواد حیاتی تنها در ولسوالی های کرخ و پشتون  زرغون وجود دارد.

“از آن جایی که شاگردان ما از صنف های سواد آموزی فارغ می شوند و باید درس شان را در لیسه ی سواد حیاتی ادامه دهند اما لیسه های سواد حیاتی در ولسوالی ها وجود ندارد، تشکیل وجود ندارد و این باعث می شود تا آنها درس یاد شان برود، به حالت اول برگردند و این تلاش ها نتیجه ای در پی نداشته باشد و این دغدغه ی بزرگی برای ما است”.

قسمت درد ناک سناریوی سواد در افغانستان این است که اکثرا افراد بی سواد در ولسوالی ها زندگی می کنند و در این مناطق نیز مراکز سواد حیاتی نیستند تا افراد بتوانند درس شان را ادامه دهند.

روح الله ازهد، رییس معارف هرات می گوید ایجاد لیسه های سواد حیاتی در ولسوالی ها در پلان شان است اما منتظر تصمیم مرکز در این رابطه هستند.

“تحت پلان ما هم است که مکاتب و لیسه ها را در تمام ولسوالی ها فعال بسازیم ولی باید منتظر بمانیم تا ببینیم که مرکز برای احداث این مکاتب در ولسوالی ها چه برنامه ای دارد”.

همزمان مقام ولایت هرات می گوید  در ولسوالی ها ظرفیت این وجود ندارد که در تمام شان مکتب و لیسه ی سواد حیاتی ایجاد شود.

جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات می گوید ایجاد مراکز درسی نیازمند زیربناهای متعددی است که زمان بیشتری را می طلبد.

“تلاش ما و وزارت معارف این است که در سطح ولسوالی ها لیسه ها و مکاتب بیشتری داشته باشیم اما ظرفیت، تشکیل و زیر بنا ها سه چیز اصلی است که سواد آموزان در ولسوالی ها از ادامه ی تعلیم محروم می سازد”.

خبرهای تایید ناشده ای وجود دارد که قرار است آمریت سواد آموزی و لیسه های سواد حیاتی از لایحه ی وزارت معارف خارج و به وزارت کار و امور اجتماعی سپرده شود.

این در حالیست که وزارت معارف اعلان کرده دولت تلاش دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، میزان افراد باسواد در جامعه را به ۷۰ درصد برساند.