بر اساس گزارش‌های کمیسیون حقوق‌بشر، دست‌کم  ۵۰ در صد از مردم افغانستان و به ویژه باشندگان زون غرب کشور، به حقوق شهروندی شان دسترسی ندارند.

رئیس کمیسیون حقوق‌بشر هرات با نگرانی از این موضوع می‌گوید که حکومت تاکنون نتوانسته به‌ گونه‌ی قابل قبول زمینه‌ی دسترسی همه مردم را به حقوق شهروندی شان فراهم سازد.

آقای رحیمی رئیس کمیسیون حقوق‌بشر هرات می‌گوید “تاکنون کارهای زیادی وجود دارد که دولت باید انجام دهد، بسیاری از افراد در ولسوالی‌‌ها به تعلیم و تربیت دسترسی ندارد و امنیت یکی از حقوق اساسی شهروندی است که شهروندان از آن بی‌بهره اند”.

دسترسی مناسب به خدمات صحی و آموزشی؛ بخش عمدۀ از حقوق شهروندی از دید کمیسیون مستقل حقوق‌بشر عنوان می‌شود که به گفتۀ آقای رحیمی دولت نتوانسته دسترسی مردم را به گونه مناسب فراهم سازد.

آقای رحیمی می‎‌گوید “قسمت دوم کار بر می‌گردد به دولت که چگونه کارهای خانگی خود را انجام می‌دهد تا مردم به حقوق شان دسترسی پیدا کنند”.

مسئولان کمیسیون حقوق‌بشر هرات می‌گویند از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۳ هزار تن از باشندهای هرات برای دادخواهی نسبت به حقوق شان به این اداره ثبت نام کرده اند.

در همین حال عادله کبیری استاد دانشگاه می‌گوید تعداد از انگشت شماری از مردم به حقوق شان دسترسی پیدا کرده اند اما اینکه عموم مردم به حقوق شان دسترسی پیدا نمایند، زمان طولانی‌تر را می‌خواهد.

خانم کبیری می‌گوید “ما باید برخی از چیزها را باور کنیم و به عنوان ارزش بدانیم و به آن عمل نماییم، که برخی از این‌ها در فرهنگ وجود دارد و برخی دیگر در قوانین پیش‌بینی شده است و نیاز به زمان دارد تا وارد فرهنگ ما شود”.

دسترسی به خدمات صحی،آموزشی، سهولت‌های اجتماعی و امنیت مناسب از عمده‌ترین بخش حقوق شهروندی به حساب می‌آید که در قانون اساسی حکومت مکلف به تأمین آن برای شهروندان است.

لیدا محمدی مشاور حقوقی بر این باور است که در گذشته شماری از افراد و به‌ویژه خانم‌ها کمتر به فکر اعاده حقوق خود بودند اما امروزه زنان این جرأت را دارند که بخاطر گرفتن حق خود به دادگاه مراجعه نمایند.

همایش امروز، از سوی نهاد دانش‌آموختگان افغان در هرات راه اندازی شده بود. این نهاد تلاش  دارد در بخش‌های مختلف اجتماعی نخست تحقیق و سپس  برای بر طرفی و کاهش چالش‌ها، راه‌حل های مناسب آن را جستجو کند.