فقر، بی‌کاری و سختی‌های زندگی، بخش قابل توجهی از زنان در هرات را مجبور ساخته تا برای تأمین نیازهای زندگی‌شان ساعت‌ها کارشاقه را با ناچیزترین دست‌مزد، به‌جان بخرند.

ده ساعت کار متواتر در کارخانه‌های کرک پاکی، آن‌هم در فضایی آکنده از گرد و خاک و ذرات ریز پشم کُرک.

تنها در بدل ۱۶۰ افغانی و در محیطی که خیلی از ما شاید توان تحمل یک‌ساعت بوی نا مطبوع آن‌را هم نداشته باشیم.

در هرات ۶ کارخانه عمده‌ی کُرک‌پاکی وجود دارد که بیشتر کارگران‌شان را زنان تشکیل می‌دهند.

زنانی‌که مجبور شدند برای زنده ماندن خود و اعضای خانواده‌ی خویش، این مشقت را به‌جان بخرند.

این زنان می‌گویند: «در کشور کار نیست و بیشتر ما بیوه زن هستیم و مجبوریم به‌خاطر تأمین نیازهای خانواده، به کارخانه‌ی کُرک روبیاوریم».

مشقت‌کاری و طولانی بودن زمان آن موضوعی‌ست هرچند درد آور، اما بدتر از آن فضای‌ است که این زنان در آن‌جا کار می‌کنند.

آن‌گونه که خودشان می‌گویند بارها بیمار شده اند، اما سختی‌های زندگی مجبورشان کرده که این مشقت‌کاری را ادامه دهند.

آنان می‌گویند: «ما از مجبوری و بی‌کاری این کار را انجام می‌دهیم و بخاطر زنده ماندن خود و اعضای فامیل خویش این کار را انجام می‌دهیم».

مشکل اساسی کُرک‌پاکی چیزی نیست که پنهان شود، حتی مالکان کارخانه‌ها نیز خود بر دشواری آن معترف اند.

عبدالواحد ایوب‌زاده مالک یکی از کارخانه‌های کُرک پاکی‌ست، در کارخانه‌ی او نزدیک به ۹۰ تن کار می‌کنند که از این میان ۷۸ تن شان را بانوان تشکیل می‌دهند.

او می‌گوید: «کارمندان ما هیچ کمبودی ندارد، اما اگر آنان شکایت دارند، حق دارند، چون کارشان شاقه است و گرد و خاک دارد».

افغانستان سالانه حدود ۱۵۰۰ تُن کرک را به کشورهای خارج صادر می‌کند که از این مقدار دست‌کم ۸۵ درصد آن تنها در هرات و ۱۵ درصد متباقی به سایر ولایات  تولید می‌شوند.

با این وصف اما انتقاد تاجران صادر کننده‌ی کرک، کم‌تر از تولیدکننده‌گان این صنعت نیست.

آنان می‌گویند «دولت از تاجران این صنعت هیچ حمایت نمی‌کند و باید دولت کمک نماید و قرضه‌های بلندمدت برای تاجران بدهد».

در همین‌حال مسؤلان اتاق‌های تجارت در هرات می‌گویند دولت به عوض حمایت از صادر کننده‌گان، آنان را تحت فشار نیز قرار می‌دهند.

سعد خطیبی رئیس اتاق‌های تجارت می‌گوید فشارهایی‌که از سوی ادارات اخد مالیه بر تاجران وارد شده، سبب شده تا تاجران صادرکننده محصول خود را با نام شرکت گم‌نام صادر کنند.

او می‌گوید: «باوجودی‌که محصول ما از مالیات معاف است، اما موانع دیگری سدراه آن قرار دارد که تاجران ما محصولات خویش را به‌نام شرکت‌های گم‌نام صادر می‌نماید».

در حال حاضر قیمت هر کیلو کُرک در بازارهای هرات ۲۴ دالر است.

هرات مرغوب‌ترین کُرک افغانستان را تولید می‌کند و قسمت اعظم کُرک افغانستان به چین صادر می‌شود.

ویراستار: محمد احمدی