بارندگی های شدید طی چند سال گذشته به تعدادی از بناهای تاریخی هرات آسیب زده و حتی منجر به فروریختن برخی از آنها شده است.

بناهایی که قدمت چند صد ساله دارد و بیشتر آنها نماد تمدن و اصالت فرهنگی این ولایت را تاکنون حفظ کرده است.

با این حال زلمی صفا، آمر حفظ و مراقبت از آبده های تاریخی هرات می گوید که در حال حاضر تعداد زیادی از بناهای بزرگ و کوچک و بخصوص کاروان سرا های تاریخی شخصی، تحت خطر بارندگی در فصل زمستان قرار دارد.

او گفت:” آبده های که در حال خطر است هم کوچک، بزرگ و متوسط است و دولتی و شخصی است، کاروان سرای زرد، تیمچه ارباب زاده ها، تیمچه عبدالخالق نیازی، تیمچه مختار زاده، حمام جغاره و حمام موسوی ها چندین آبده تاریخی متاسفانه نظر به نبود امکانات و عدم علاقمندی نزد برخی از بزرگان مرکزی و محلی ما شاید که شاهد فروپاشی آنها شویم”.

طی دو سال گذشته و از اثر بارندگی های شدید سقف تیمچه “عبدالخالق نیازی” که بازارچه ای مشهور و تاریخی در هرات بود فروریخت، قسمت هایی از بنای تاریخی به شمول ساختمان زیارت ابوالولید ترک برداشت و مانند اینها بسیاری از بناهای تاریخی هرات به دلیل بارندگی های شدید آسیب دیده.

ولی شاه بهره، کارشناس آبده های تاریخی و رئیس اسبق اداره اطلاعات و فرهنگ هرات می گوید که با تجربه سال های قبل، امسال هم بیشتر آبده های تاریخی با خطر فروپاشی روبرو هستند و نیاز است تا پروژه ای عملی روی دست گرفته شود.

او گفت:” ما همواره یاد آوری کردیم که اگر در این ارتباط تاخیری شود از گزند آفات و حوادث این بنا های تاریخی مصون نمی ماند و صدمات و خسارات غیر قابل جبران به پیکره ی ارزشمند آنها وارد می شود؛ من فکر میکنم که جای بسیار تاسف و تعجب است که این آواز شنیده نمی شود و چرا عطف توجه نمی شود و چرا مقامات مرکزی توجه نمی کنند”.

مسئولان آمریت حفظ و مراقبت از بنا های تاریخی هرات می گویند که در حال حاضر اساسی ترین نیاز برای جلوگیری از فرو پاشی و مراقبت ابتدایی، کاهگل کاری بام های برخی از بنا ها است.

جاوید ضرغام، آمر هنر اداره اطلاعات و فرهنگ هرات می گوید که لیست دستکم ۱۰ آبده تاریخی که نیاز به کاهگل کاری و مرمت ابتدایی داشت به مرکز فرستاده شده تا بودجه ای به دسترس شان قرار دهند.

او گفت:” قرار است در آینده نزدیک پروژه های دیگری هم از جانب برخی از نهاد های همکار آغاز شود که تلاش داریم زود کار عملی آغاز شود و ما لیستی از پروژه های که تحت خطر است و ترمیمات اندکی نیاز دارد، کاهگل کاری و غیره به مرکز فرستادیم تا اینکه توجهی شود”.

هرات با داشتن بیش از ۸۰۰ بنای تاریخی، یکی از کهن شهرهای افغانستان به حساب می آید.

جدا از نگرانی ها نسبت به فرا رسیدن فصل بارندگی ها و خطر فروپاشی بناهای تاریخی، از سالها به این طرف بیشتر بناهای تاریخی هرات به ویژه بنا های ولسوالی ها از اثر کم توجهی در آستانه فروپاشی قرار گرفته اند.