یونس قاضی زاده رییس اتاق های تجارت در هرات می گوید موجودیت فساد در گمرک و اداره نورم استندرد، سبب شده تا عواید این اتاق از ۱۵۰ میلیون به ۳۰ میلیون افغانی کاهش یابد.

آقای قاضی زاده میگوید در صورتی که دل سردی ها نسبت به تجارت ادامه پیدا کند، تاجران بخش بزرگی از سرمایه شان را به خارج از کشور انتقال خواهند داد.

گمرک هرات اوایل سال گذشته با وجود اعتراض کارگران، از شهر هرات به بندر اسلام‌قلعه انتقال یافت و با گمرک مرزی «دوغارون» ادغام شد.

توقع می رفت تا این گمرک پس از انتقال، افزایش عواید را در پی داشته باشد.

حدود یک ماه پیش نیز شماری از تاجران، با اعتراض مقابل اداره ی نورم و استندرد این اداره را به اخاذی متهم کردند و دروازه ی این اداره را بستند.

اداره نورم آنزمان این اتهامات را رد کرده و گفته بود که مطابق “استندردهای مرکز” اقدام کرده است.

آقای قاضی زاده می گوید روزانه ۵۰۰ موتر مواد سوختی و ساختمانی از بندر اسلام‌قلعه وارد هرات می‌شود و تازمانی‌که این وسایط به اداره نورم و استندرد پول نپردازد، این موترها دوباره برگشت می‌خورد.

او تاکید می کند: “قوانینی که در مرکز طرح می شود و تبدیل به قانون می شود دست فاسدان را انجام فساد باز می گذارد و خواسته باشی آن قانون را تغییر بدهی ماه ها و سالها طول خواهد کشید. طبیعتا گروه هایی است که از فاسدان حمایت می کنند و طبیعتاً با توجه به شرایط فعلی می تواند با هر کسی ارتباط داشته باشد و حامی گر خود را پیدا کند حتی حکومت”.

مسئولان در گمرک اما می گویند عواید روزانه ی شان بالای صد میلیون افغانی و حتی برخی روزها به ۱۸۰ میلیون افغانی در روز نیز می رسد.

حمدالله همدرد، رییس این اداره اما از وجود مافیا در این بخش ابراز نگرانی می کند و می گوید مافیا مشکلات بسیاری را هم برای این اداره و هم تاجران ایجاد کرده است.

او می گوید: ” بدون اینکه این گروه ها به ما خود را معرفی کنند و شناخته شوند کار خود را می کنند در تغییر جنس دست دارند در قاچاق دست دارند ما خیلی تلاش کردیم که جلو شان را بگیریم اما به دلیل نبود تشکیلات این کارها گاهی انجام می شود و ما پیشنهاد دادیم به مرکز که گمرک را موقتا به شهر انتقال بدهند”.

شورای ولایتی اما همه ی این مشکل را از چشم اداره ی محلی می بیند.

کامران علیزایی، رییس این شورا می گوید تاکنون هیچ فردی به اتهام دست داشتن در فساد بازداشت نشده است.

او می گوید: ” هر روز دامنه فساد بیشتر گسترده می شود خوب معلوم است اگر چهار خائن و فاسد به پنجه ی قانون سپرده می شد حالا کمتر کسی جرات می کرد فساد کند ما بارها این موضوع را در جلسه ی شورای نظامی با مقام ولایت در میان گذاشتیم اما فقط حرف گفته شده اما عملی هیچ کاری نشده است”.

سید وحید قتالی، والی هرات می گوید قرار است تمرکز از روی امنیت کمتر شود و بخشی از توجه نیروهای امنیتی معطوف به بخش های صنعت، تجارت و زراعت شود.

او می گوید: ” فشارها را حداقل از اداره ی ملی کم کردند و رهبری خوب و دفاعی را به راه انداختند، ما باید توجه ویژه تری داشته باشیم و مجموعه تیم امنیتی نظامی و ملکی هرات می خواهد خود را بسیج بسازد که در خدمت بخش های صنعت، تجارت و زراعت باشد”.

حمید الله حنیف، عضو مجلس نمایندگان می گوید حکومت در امر مبارزه با فساد ناکام بوده و نتوانسته عاملان آن را به پنجه ی قانون بسپارد.

او می گوید پس از مطرح شدن فساد در گمرک هرات، هیاتی تشکیل شده و به هرات آمده که تاکنون کارش پایان نیافته است.

حنیف می گوید پس از تکمیلی کار هیات مشخص خواهد شد که کدام بخش ها فاسد و کدام بخش ها فاسد نبوده است.

ادعای موجودیت فساد در اداره‌های نورم و استندرد و گمرکات تازه گی ندارد.

پیش از این نیز شماری از تاجران از ناامنی این مسیر شکایت داشتند و حتی شماری از کارمندان گمرک نیز در این مسیر کشته و زخمی شدند.

چندی قبل نیز والی هرات مدعی شده بود که مافیای فساد تا جایی ریشه دوانده که حتی در ناامن ساختن شاهراه هرات – اسلام قلعه نیز نقش بزرگی دارند.

حال باید دید که هیاتی بررسی کننده فعالیت گمرک، چه زمانی کارش تمام و نتیجه چگونه رقم خواهد خورد.