با خلق فناوری‌های جدید در عرصه‌ی اطلاع رسانی، تقابل و رقابت بزرگی میان صفحات مجازی و رسانه‌های تصویری، صوتی و چاپی در گرفته است.

جهان به لطف شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، این روزها کوچک‌تر از هر زمانی دیگر شده است.

اگر اتفاقی در دورترین نقطه‌ی دنیا رُخ دهد، با سرعت و به‎سادگی می‌توان از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، وایبر و تلگرام از آن باخبر شد.

سرعت در اطلاع‌رسانی و غربالگری محتوا، عناصری‌است  که فضای رقابت بین رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را مهیا ساخته است.

تعدد شبکه‌‎های اجتماعی و سرعت بالای انتشار خبرها، گویا این روزها عرصه را بر خبرنگاران هرات تنگ ساخته است.

با این وصف خبرنگاران دیدگاه‌های متفاوتی پیرامون تقابل رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، در کار اطلاع رسانی دارند.

آنان می‌گویند؛ شبکه‌های اجتماعی و شهروند خبرنگار نمی‌تواند رقیبی به مکتب رسانه، که کار آن مبتنی بر دقت، انصاف، کشفیات، افشاگری و واقعه‌نگاری است، مبدل شود.

به گفتۀ آنان “رسانه‎های مجازی نمی‎تواند برای رسانه‎های معیاری رقیب باشد، چون دقت، انصاف، توازن، اسناد و شواهدی که در رسانه‎های معیاری وجود دارد، شبکه‎های مجازی از آن برخوردار نیست و به صورت عموم هر کدام در جای خود دارای اهمیت می‌‎باشد”.

اما مسئولان نهاد حامی رسانه‎ها “نی” یا حمایت از رسانه‌های آزاد، انتشار متن، عکس، فیلم، ویدیو و گرافیک از سوی شبکه‌های اجتماعی را بی‌هدف و غیر منسجم می‌دانند.

علی‌رغم این، حامد مومن، مسئول نهاد “نی” می‌گوید که، خبررسانی از سوی شهروندان به‌علت داشتن حق دریافت اطلاعات و ارائه آن به حرفه خبرنگاری صدمه نمی‌زند.

آقای مومن می‌گوید در شرایط کنونی، شبکه‌های اجتماعی قدرت رقابت با رسانه‌ها را ندارند، اما با بلند بردن آگاهی حق دسترسی به اطلاعات، می‌تواند نقش مهمی در حل معضلات مهم کشوری داشته باشند.

وی می‎گوید: “در این قسمت نقش رسانه‎های تصویری، صوتی و فعالان مدنی نهایت مهم است که آنان باید شهروندان را پیرامون حق دسترسی به اطلاعات و نقش شهروندان در شبکه‎های مجازی به عنوان یک شهروند، باید آگاه بسازد، اگر این امر خوب انجام شود، در آینده می‎تواند نقش مهمی داشته باشد”.

حضور بی‌شمار شهروند- خبرنگاران بالفعل و بدون قید زمان و مکان، موجودیت کانال‌های متنوع، عده‌ای از خبرنگاران حرفه‌ای را نسبت به آینده‌ی کاری شان نگران ساخته است.

اما فیصل کریمی استاد روزنامه‌نگاری آنلاین دانشگاه هرات می‌گوید، انتشار خبر از طریق شبکه‌های اجتماعی نمی‌تواند تهدیدی بزرگ در مقابل حرفه روزنامه‌نگاری باشد.

وی می‎گوید: “با وصف که خدمات و تکنولوژی‎های جدید در اختیار خبرنگاران شهروندی است که می‌توانند با سرعت و تنوع بیشتر اطلاعاتی وجود دارد، با آن هم ما نمی‎توانیم ظهور خبرنگاران شهروندی را تهدیدی بزرگ در مقابل روزنامه‎نگاری حرفه‎ای بدانیم، روزنامه‎نگاری حرفه‎ای جایگاه و اعتبار خود را دارد و قرار نیست با ظهور روزنامه‎نگاری شهروندی، کم‌کم از بین برود وهنوز زود است که قضاوت بکنیم که خبرنگاری شهروندی را تهدیدی علیه روزنامه‎نگاری حرفه‎ای بدانیم”.

با این اوصاف، هر روز تکنالوژی‎های جدید و بروزتری وارد بازار می‌شود، تا جایی‎که این موضوع روزنامه‌نگاری مشارکتی و تعاملی را ایجاد کرده است.

با این وصف آقای کریمی می‌گوید، این جریان؛ رسانه‌های چاپی را متأثر می‌سازد و تهدیدها از سوی شبکه‌های اجتماعی، حیات رسانه‌ها را وابسته به استفاده از فرصت و بهره‌گیری اینترنتی می‎کند تا قدرت را در دست بگیرند.

وی می‎گوید: “ممکن است که فناوری‎های جدید، برای رادیو و روزنامه تهدید است، اما ممکن است که سبب شود که تعداد آن کاهش بیابد، با آن هم، حتی در درازمدت هم‎ نمی‌تواند که روزنامه‌ها را به‎کلی از بین ببرد، اما تهدیدها بیشتر می‎شود تا این‎که روزنامه‎ها از فرصت‎های که در انترنت است، بتوانند استفاده نمایند و در مقابل رسانه‎های آنلاین مقاومت نمایند”.

با وصف تمام مزایای شبکه‌های جمعی، نشر شایعات، برچسب‌ها، عدم اعتبار و صحت خبر و مبتدی بودن شهروندان در اطلاع رسانی، از معایب شبکه‌های جمعی است.

اما اصحاب رسانه‎ها می‌توانند از قدرت و سرعت شبکه‌های اجتماعی برای اطلاع رسانی دقیق استفاده کنند.