۲۲ اپریل یا دوم ثور برابر است با روز جهانی تنها زیست گاه بشر؛ زمین.

زیستگاه امروز ما روزگاری دارای هزاران منابع طبیعی دست نخورده بود.

اکتشافات، جنگ های هسته ای، آزمایشات کیمیاوی و ده ها نوع زیاده خواهی های بشر در طول میلیون ها سال اما دمار از روزگار زمین در آورد.

پس از گازها های مخرب سی اف سی، زیست شناسان نگران استفاده فراوان از پلاستیک و زمان بر بودن پروسه ی تجزیه آن در طبیعت اند.

بیشتر از ده تن مواد پلاستیکی تنها در شهرک صنعتی ولایت هرات تولید میشود و بیشتر از سه تن در ولایت هرات به مصرف میرسد.

نصیر احمد فضلی، رییس اداره ی محیط زیست هرات می گوید میزان تولید و استفاده از پلاستیک افزایش داشته است.

“در مورد پلاستیک در هرات امسال بیشتر از ده تن تولید و بیشتر از سه تن مصرف را داریم، تخریب جنگلها را داشتیم، ذغال سنگ استفاده شده، ببینید شما ما در بسیاری از اصناف از سوخت ذغال سنگ استفاده می کنیم، بحث آلودگی های متحرک است مثل وسایل نقلیه که با انتشار سرب باعث امراض مختلف می شوند”.

در افغانستان حدود ۸۰۰ کارخانه روزانه صدها تن مواد پلاستیکی تولید و به بازار عرضه می ‌کنند.

عمر استفاده از این پلاستیک اما فاصله ی بازار تا خانه است و پس از آن تبدیل به زباله می شود.

نانوایی ها، ترکاری فروشان، لبنیات فروشان و بقالی ها حداقل تا چند سال پیش، سرکاری با پلاستیک نداشتند اما حالا فروش همه ی اجناس و مواد غذایی با پلاستیک گره خورده.

تجزیه ی این کیسه های پلاستیکی در طبیعت بیش از یک قرن طول خواهد کشید.

عبدالرحیم امید، زیست شناس می گوید استفاده ی زیاد از مواد پلاستیکی حاصل خیری خاک را ازبین می برد.

“نمکیات هم می تواند محیط را آلوده بسازد، کودهای کیمیاوی و القلی ها هم می تواند زمین را آلوده بسازد، استفاده ی زیاد از زمین می تواند محیط را آلوده بسازد و زمین را ضعیف بسازد. کلا عوامل زیادی هست که باعث آلوده سازی زمین و محیط می شود تنها که پلاستیک نیست، پلاستیک فقط قابل تجزیه نیست و یا سال ها طول می کشد”.

تخریبات بجا مانده از فعالیت های بشری تنها در زمین پایان نیافته، بلکه برخی بیماری ها خلق و سبب شیوع آن نیز شده است.

محمد عارف جلالی، سر طبیب شفاخانه ی هرات می گوید تغییرات محیط زیستی سبب شده تا گراف بیماری های تنفسی بالا رود.

“در افغانستان و هم هرات ازبین رفتن فضای سبز یا کمبود فضای سبز، افزایش وسایل نقلیه و افزایش جمعیت و استفاده از سوخت های غیر استاندارد سبب شده تا فضا و محیط آلوده شود و این آلودگی زمینه برای شیوع بیماری تنفسی را مساعد ساخته است”.

زیستن در محیط های آلوده به انواع آلاینده ها، زباله ها، پسماندهای صنعتی و خانگی در کنار آلودگی های صوتی همه و همه به عنوان تهدیدی برای اکوسیستم ها و نیز محیط زیست شهری؛ مخاطره آمیزترین نوع زندگی در عصر حاضر است.

آنچه اما حالا اهمیت دارد این است که چگونه می توان شرایط کنونی را حفظ کرد تا بیش از این زمین آسیب نبیند؟

عبدالرحیم امید زیست شناس: “سعی کنیم که طبیعت را به همین شکل حفظ کنیم، جنگلات، حیات وحش، منابع آبی و چراگاه ها حفظ شود از آلودگی سازی آب، خاک و هوا باید جلوگیری شود و اگر امکانات برای ما مهیا باشد جنگل ها و چراگاه ها و حیات وحش را دوباره احیا کنیم در صورتی که از بین رفته باشد و از مواد پلاستیکی کمتر استفاده کنیم چون قابل تجزیه نیست”.

در حالی از روز جهانی زمین یاد می شود که  به تازگی اداره ی ملی محیط زیست منظور مبارزه با آلودگی محیط زیست و کاهش عوامل تخریب آن، روی طرحی کار می‌ کند که واردات پلاستیک در چهارچوب آن به گونه تدریجی منع شود.