دست کم ۱۹۷ پرونده خشونت علیه زنان در هرات از سال گذشته تا کنون در اداره های امور زنان و دادستانی مبارزه با خشونت علیه زنان، با استفاده از پادرمیانی یا میانجیگری حل شده است.

به گفته مسئولین، بیشتر این پرونده ها را جرایم عادی و خشونت های نوع خفیف تشکیل می دهند.

هرچند عده ای بر این باور اند که پادرمیانی در قضایای خشونت سبب نجات مجرمین از تعقیب قضایی می شود؛

اما آگاهان حقوقی معتقدند که کاربرد سیستم پادرمیانی در جرم های خفیف، سبب حفظ سلامت خانواده میشود.

پادرمیانی و میانجیگری؛ سد دسترسی زنان قربانی خشونت به عدالت!

استفاده از فرهنگ سنتی میانجیگری در حل پرونده های خشونت علیه زنان، مانع دسترسی زنان به عدالت شده است.

یعنی پرونده های قتل زنان و قتل های ناموسی در تمام ولایت های افغانستان، کنترول نشده و کسی به این دلیل مجازات نمیشود که این، عدالت ناکافی بر زنان قربانی خشونت را نشان میدهد.

ولایت هرات هم مستثنی از این امر نیست.

مسئولان اداره امور زنان میگویند، در ۱۵ ماه گذشته تا کنون ۱۰۹ پرونده خشونت علیه زنان، ظرف دو الی ۶ جلسه در این اداره از طریق میانجیگری حل شده است.

سمیه طاهری، آمر حقوق اداره امور زنان میگوید، این پرونده ها شامل جرم های خفیف بوده و طرفین به رضایت خود مصالحه کردند.

طاهری گفت: “در سال ۱۳۹۶ ما به تعداد ۸۶ قضیه خشونت خانوادگی مشکلات خانوادگی ثبت کردیم که توسط مصالحه و میانجیگری حل و فصل شده است. و همچنین در سال ۱۳۹۷ حدود ۲۰ قضیه بوده که توسط میانجیگری حل شده است.”

اما گاهی هم بیشتر پرونده های خشونت بعد از رسمی شدن از اداره پلیس در اداره دادستانی مبارزه با خشونت علیه زنان بسته میشود.

ماری میهن یار، رییس دادستانی مبارزه با خشونت علیه زنان میگوید، در قانون منع خشونت علیه زنان صلاحیت حل جرم های خفیف با استفاده از روش مصالحه و پادرمیانی به قربانیان خشونت داده شده است.

میهن یار میگوید، در سال گذشته در این اداره نظر به صلاحیت قانونی و ماده ۳۹ قانون منع خشونت، ۸۸ پرونده خشونت حفظ و یا حل شده است که شامل جرم های خفیف بوده اند.

میهن یار گفت: “در سارنوالی در سال گذشته حدود ۸۸ قضیه نظر به صلاحیت قانونی که خانم ها داشتند و نظر به مصالحه که بین آنها صورت گرفته و خودشان بین خود مصالحه کردند قضیه آنها در جریان تحقیق قرار مبنی به بر حفظ مطابق به قانون و مطابق به ماده ۳۹ قانون منع خشونت صادر شده و دوسیه شان مختومه اعلام شده است.”

علاوه از این دو اداره، برخی از پرونده ها بعد از ارجاع دادستانی به دادگاه نیز حل شده است.

جرم های که از طریق سیستم میانجیگری به مصالحه میرسد دشنام، جدال لفظی، لت و کوب های سطحی، آزار و اذیت ها و توهین و تحقیر هستند.

اما آگاهان امور به این  باورند که، جرم های خفیف باید از طریق مصالحه و جرم های سنگین و همیشگی از طریق مجازات قانونی حل شوند.

حفیظه امین، آگاه حقوقی و استاد دانشگاه میگوید، میانجی گر، باید با شیوه های میانجیگری آشنا باشد.

اما گاهی هم؛ استفاده از فرهنگ پادرمیانی در موارد جرمی نه تنها باعث عادی شدن روند خشونت علیه زنان می‌شود، بلکه باعث کاهش اعتماد به سیستم عدلی و قضایی می‌شود.

اخیرا دفتر نمایندگی سیاسی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) اعلام کرده که استفاده از فرهنگ “پادرمیانی یا میانجی‌گری” در قضایای خشونت علیه زنان مانع دسترسی آنها به عدالت شده است.

دنیل بیل، رئیس بخش حقوق بشر یوناما نیز گفته بسیاری از زنانی‌که برای تدوین این گزارش با آنها مصاحبه شده، گفته‌اند که به دلیل فشارهای که بر آنها وارد شده، شکایت رسمی خود را پس گرفته و به روش سنتی “پادرمیانی” گردن نهاده که یعنی هیچ جرمی اتفاق نیفتاده است.

گزارشگر: بنفشه بینش

ادیت: محمد احمدی