استفاده خود سرانه از انواع داروها در بین مردم سالهاست که رواج دارد.

اما این روزها بیشتر جوانان به مصرف قرصهای خطرناک روان گردان،  به ویژه ترامادول روی آورده اند.

غافل از آنکه این قرص ها از مشتقات تریاک است و میتواند جوانان را به اعتیاد و در نهایت به کام مرگ بکشاند.

۶۰ هزار معتاد، تقریبا ۵ درصد از جمعیت کنونی هرات را تشکیل میدهد.

اعتیاد به مواد مخدر سنتی مانند تریاک و چرس، چیزی است که همه فرجام اش را در خیابان های هرات می بینند.

اما مسئله ای که تعداد و شمار معتادان در هرات را مخفی نگه میدارد، اعتیاد برخی جوانان به قرص های روان گردان مانند ترامادول است.

تعدادی از افراد که از این قرصها مصرف میکردند بدون ذکر نام شان حاضر به مصاحبه با رادیو معراج شدند.

“وقتی این قرصها را نخورم بسیار فشار میاورد و خیلی حس بدی دارم؛ بدن را خیلی ضعیف میکند از دیگر جوانان میخواهم به مصرف این قرص روی نیاورند این قرص خیلی چیزی بدی است.”

“دوستانم میگفتند که این قرص اندازه تریاک بد نیست و من هم به آن روی آوردم همینطور پیش آمدم دیدم که این از همه چیز بد تر بوده حتی از تریاک و پودر هم بدتر بوده”.

ترامادول از مشتقات تریاک است که در طبابت برای تسکین درد های شدید و نیمه شدید استفاده میشود.

البته تجویز این دارو از سوی داکتران هم، با احتیاط و محدودیت ۵ روزه تجویز میشود.

اختلال در راه رفتن و تعادل، افت فشار، حالات عصبی غیر قابل کنترول، ضعف عمومی و تشنج از مهمترین عوارض استفاده ی مداوم این دارو است.

داکتر آرش تاج، متخصص صحت روانی در شفاخانه مرکزی هرات در این باره گفت:”ترامادول عوارض متعددی دارد از جمله عوارض هضمی دارد وقتی فرد از این قرص مصرف میکنند دچار خواب آلودگی؛ دچار دل بدی و دچار گیجی میشود یکی از عوارض آن که عمده ترین عوارض آن است تشنج میباشد که مصرف داوام دار آن باعث تشنج در فرد میشود.”

قیمت ارزان، دسترسی آسان، فروش بدون نسخه و البته عدم آگاهی مردم از عوارض جانبی قرص های روان گردان، از عمده ترین دلایل اعتیاد به این قرص ها است.

با این حال اسدالله اوبه وال، مسئول تطبیقات اداره ی صحت عامه اذعان میکند که بارها به جمع آوری این داروها اقدام کرده اند اما موفق به این کار نشده اند.

اسد الله اوبه وال گفت:”ادویه و دارو مربوط به ریاست صحت عامه میشود و دواهایی که خلاف قانون به فروش برسد جمع آوری میشود.  کسانی که دست به فروش این قرصها میزنند عموما افراد خورد سن میباشد. تا فعلا به شکل عرضی این داروها جمع آوری شده و به شکل ریشه یی یا سببی آن جمع آوری نشده است.”

با همه ی اینها، چیزی که نیاز به تحقیق و ریشه یابی دارد؛ علت استفاده ی جوانان از این قرص ها است.

به باور آگاهان افسردگی، بیکاری، مهاجرت و فقر فرهنگی از مهمترین دلایل استفاده از قرص های روان گردان است.

علی احمد کاوه، استاد دانشکده ی جامعه شناسی میگوید که عدم آگاهی مردم از عوارض این قرص ها نیز در افزایش استفاده از آن بی تاثیر نیست.

او گفت:”از طریق مسایل مثل هم نیشینی با دوستانی که آنها اهل این کار هستن(مصرف قرصها) و همین جو حاکم با گروه هم سالان شخص را به گونه تدریجی به این سمت میکشاند و آلوده میشود…مشکلات اجتماعی و خانوادگی، روابط ناسالم از عمده ترین دلیل های است جوانان به این راه بیایند.”

آقای کاوه مهمترین راه برای جلوگیری از اعتیاد به قرص های روان گردان را رجوع به بنیاد خانواده عنوان میکند.

“خانواده ها با روابط خودمانی و بسیار گرم اعضای خانواده میتواند افراد را اصلاح کند و مانع شود از روی آوردن جوانان به این قرصها. رفتار صادقانه بین اعضای خانواده و نبودن پنهان کاری و همیشه باهم صاف صادق باشند و فضای سالمی بین اعضایی خانواده حاکم باشد تا بتواند نتیجه مطلوبی بدهد.”

ترک قرص های روان گردان مانند سایر مخدرات بخصوص تریاک و هروئین سخت و دشوار است. با استفاده ی مداوم از این قرص ها، نه تنها مشکلات زندگی حل نمیشوند بلکه گره کور دیگری اضافه خواهد شد.