ریگ‌‎برداری‎ از مناطق مختلف هرات، به‌‎ویژه ساحه پشتون‌پل، کمرکلاغ  و شیدایی این ولایت، سبب نگرانی اداراتی چون، حوزه دریایی هریرود مرغاب، محیط زیست و اداره زراعت شده است.

ریگ‌برداری غیرقانونی از بستر هریرود مشکلات زیست محیطی به‌بار آورده است.

حامد الهام سخنگوی اداره‌ی محیط زیست هرات با ابراز نگرانی از این روند می‌گوید ریگ‌برداری‌های غیرقانونی سبب افزایش ریزگردها در شهر شده است.

او می‌گوید: “متأسفانه از برخی مناطق هرات به‌صورت خودسر ریگ‌برداری صورت می‌گیرد که این امر باعث شده است تا ریزگردها افزایش بیابد و فرسایش حاشیه رودخانه‌ها افزایش بیابد که ریگ‌برداری بیشتر از هریرود صورت می‌گیرد”.

ریگ‌برداری‌های غیرقانونی تنها به ایجاد مشکلات زیست‌محیطی خلاصه نمی‌شود.

این موضوع سبب ایجاد بستری ناهموار در سطح رودخانه می‌شود که می‌تواند بندهای کوچک آبی را با خطر ویرانی مواجه کند.

نوراحمد بارز رئیس عمومی هریرود مرغاب می‌گوید که رایزنی‌های این اداره برای جلوگیری از ریگ‌برداری‌های غیرقانونی راه به جایی نبرده است.

او می‌گوید: “ریگ‌برداری بی‌رویه بزرگ‌ترین صدمات را به تأسیات ساختمانی و اراضی زراعتی وارد می‌کند و زمینه جذب و ضایع شدن آب را بالا می‌برد”.

هریرود  ۱۱۲۴ کیلومتر طول دارد که ۵۶۰ کیلومتر آن در داخل افغانستان جاری است.

با این اوصاف اداره‌ی زراعت می‌گوید ریگ‌برداری تنها در مناطقی از پل‌هاشمی و پشتون‌پل ممنوع است، اما این قانون در همین دو منطقه نیز رعایت نمی‌شود.

عبدالصبور رحمانی رئیس اداره زراعت هرات می‌گوید ریگ‌برداری‌های غیر قانونی سبب خشک شدن علفچرها شده است.

او می‌گوید: “ریگ‌برداری در منطقه‌ای پل‌هاشمی و پشتون‌پل برای ما نگران کننده است که در این مدت آسیب جدی دیده است”.

در کنار شرکت‌ها و افرادی که خودسرانه دست به‌ریگ‌برداری از هریرود می‌زنند شماری از شرکت‌ها قرارداد قانونی دارند.

اما شورای ولایتی در صدد ایجاد کمیته‌ای جهت نظارت قراردادها و جلوگیری از ریگ‌برداری‎‌های غیرقانونی است.

کامران علی‌زایی رئیس شورای ولایتی هرات می‌گوید: “در این مورد هیأتی تعین شده است که به زودی به اصحاب رسانه و مردم پاسخ می‌گوید”.

خواستیم در مورد ریگ‌برداری‌های غیرقانونی و نحوه‌ی قرارداد شرکت‌ها، با اداره‌ی معادن هرات صحبتی داشته باشیم، اما با مراجعه و تماس‌های مکرر مسئولان این اداره حاضر به پاسخ‌گوئی نشدند.

با این‌حال مسئولان محلی هرات می‌گویند که بارها شکایت‌های مبنی بر ریگ‌برداری‌های خود‌سرانه از سطح رود خانه‌ها به این اداره رسیده است.

جیلانی فرهاد سخنگوی والی هرات می‌گوید قرار است با شرکت‌ها و افرادی‌که ریگ‌برداری‌های خود‌سرانه را انجام دهند، برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

خشک‌شدن علفچرها، افزایش گرد و غبار، نابودی جانداران بومی و در معرض خطر قرار گرفتن بندهای آبی از کوچک‌ترین پیامدهای ریگ‌برداری است.

با این‌حال باید دید کمیته‌ی نظارتی شورای ولایتی و اداره‌ی محلی هرات چقدر در برخورد با ریگ‌برداری‌های غیرقانونی موفق خواهند بود.