ساخت و ساز چوک‎های هرات، علی‎رغم مخالفت‎ها و نیز موافقت برخی از شهروندان هم‎‏چنان ادامه دارد. ساخت چوک‎ گل‎ها از نیمه‎های سال گذشته آغاز شد.

چهار تاق در ابعاد بزرگ، نمادی که ادعا شده از تاق‌های مسجد جامع  بزرگ الگوبرداری شده است.

اما تاق‌های مسجد جامع کجا  و تاق‌های این چوک کجا.

اوایل همه منتظر بودند تا این چوک؛ که شرکت‌های خصوصی برای ساختش تلاش دارند، چگونه است؟

اما با این که کار ساخت این چوک هنوز تکمیل نشده، اعتراض‌ها به اوج خود رسیده است.

شهروندان می‎گویند: “کار ساخت این چوک از اول اشتباه بود، چون فضای مسجد جامع را بند کرد و اکنون هم موترها در گراگرد آن به‎مشکل بر می‎خورند”.

به‌‎نظر می‏رسد راننده‎گان تنها نگران نیستند.

حتی بزرگان و قلم به‌دستان این شهر، از آن به‎عنوان نماد رنجش یاد می‌‎کنند.

محمد رفیق شهیر آگاه امور می‎گوید نقشه‎ی اولیه‎ی این چوک با خاکه‎ی امروزش زمین تا آسمان تفاوت دارد.

او می‎گوید: “ابعاد و ارتفاع این چوک را نسبت به‎‏حالت معمولی کلان گرفتند که این امر باعث شد که با فضای فرهنگی و تاریخی هرات هیچ تطابقی نداشته باشد و هم‎چنان باعث مشکلات ترافیکی شده‎است”.

مشکلات ترافیکی، افزایش ازدحام، مشکلات امنیتی و بی‎مفهوم بودن از جمله مواردی‎ است که از سوی کارشناسان عنوان شده است.

معروف کبیری آگاه امور می‎گوید نماد چوک‎گل‎ها هیچ ارتباطی با فرهنگ و تاریخ هرات ندارد.

او می‎گوید: “فرهنگیان، فعالان مدنی و آگاهان امور همه و همه ناراحت هستند و یک شخص پیدا نمی‎شود که از این وضعیت راضی باشد، با کارهای فرعی کارهای اصلی و جوهر را پنهان می‎کنند که این کاملا بی‎مفهوم و غیر منطقی است”.

اداره‌‏ی اطلاعات و فرهنگ، ساخت این چوک را غیر قانونی و اقدامی از روی قلدری می‎خواند.

آریا رؤفیان رئیس این اداره می‏گوید آن‎ها قبل از ساخت این چوک بارها به اداره‎ی شهرداری مکتوب فرستاده اند. مکتوب‎هایی که به‎ گفته‏ی آقای رؤفیان جوابش همین نماد عاری از هنر و زیبایی می‌باشد.

او می‎گوید: “ما حتی برای ساخت این چوک طرح ارائه کردیم و بارها به اداره شهرداری مکتوب روان کردیم و بیان کردیم که ساخت این چوک به‎ زیبایی شهر کمک نمی‎کند و اثرات ناگواری بالای مسجد جامع و نمای آن دارد، اما به خواسته‎های ما توجه نشد”.

اداره‏ی شهرسازی دیگر اداره‌ی است که این اقدام را غیر قانونی عنوان می‎کند.

انجینر فریدون سروری آمر این اداره می‎گوید سازنده‎گان این چوک درک کرده‎اند که در کارشان اشتباه نمودند.

او می‎گوید این چوک برای دو یا سه سال نماد می‎باشد نه بیش از آن. در حالی‎که ساخت و سازهای جدید در تلاش محو و از بین بردن چوک‎هاست.

در هرات عکس این موضوع جریان دارد. فاروق ندیم آگاه امور شهرسازی می‎گوید “در کشورهای دیگر چهارراه‎ها را توسط چراغ تنظیم می‎کند، اما در افغانستان بر اساس پلان سال ۱۳۴۳ در نقاط معین باید چوک ایجاد شود، او می‎گوید که عنصر داخل چوک نباید چوک را تحت تأثیر قرار بدهد، اما در چوک گل‎ها نمادی داخلی آن تناسب لازم را با اندازه‎ی چوک ندارد و بزرگ می‎باشد”.

خواستیم در این مورد دیدگاه اداره‎ی شهرداری را با خود داشته باشیم، اما علی‎رغم تماس‎های مکرر، حاضر به مصاحبه نشدند.

این نخستین‎ باری نیست که از اداره‎ی شهرداری انتقاد می‎شود، اما هیچ‎گاه این اداره به انتقادات توجهی نداشته است و به رسانه‏ها نیز کمتر پاسخ‎گو بوده است.

با همه‎ی این‎ها، اما چیزی‎که واضح است؛ نماد تازه کاری‎ست که تاریخ چند صد ساله‎ی مسجد جامع را پوشانده و جلوی دید آن‎را گرفته است.