۲۳ اپریل در تقویم‌ها به نام روز کتاب درج شده‎است، ولی کمتر کسی از این روز در هرات با خبر است.

آقای مشفق که سال‌ها در هرات به نشر و فروش کتاب پرداخته، ولی کتاب‌خوانی و نشر و چاپ کتاب را در هرات کم‌رنگ‎تر از همیشه می‌خواند.

به گفته آقای مشفق، حکومت و یا هر نهادی دیگر برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و چاپ و نشر آن هیچ‌گونه کار بنیادی انجام نداده است.

دلایل زیادی را می‌توان درمورد بیگانه بودن مردم با کتاب بیان کرد، از موج‌های منفی داخل اجتماع تا عدم توجه حکومت به کتاب و کتاب خوانی.

او می‎گوید: “دست اندرکاران کتاب وضعیت فعلی را ناامید کننده می‌دانند، چون‎که کارهای تحقیقی و علمی بسیار کم است، اگر نویسندگانی هم در این راستا فعالیت دارند، برای آنان بازار مساعد نمی‌باشد و کتاب‎ آنان به‎چاپ نمی‌رسند و هیچ نهادی کمک‎کننده هم وجود ندارد”.

ولی شاه بهره کارشناس امور فرهنگی در رابطه به این مسئله چنین می‌گوید: “عدم حمایت کامل دولت‎مردان، تخصیص ندادن بودجه در این راستا باعث شده‎است که کتاب به‎نشر نرسد”.

وارد کتاب فروشی و دفتر انتشاراتی می‎شوم که مرد جوانی آن‌سوی میز نشسته و به این سوال‌ام که وضعیت فروش و چاپ کتاب در هرات چگونه است؟ این‌طور جواب می‌دهد.

او گفت: “ما در سال ۹۴ حدود ده جلد کتاب چاپ کردیم و در سال ۹۵حدود پنج جلد کتاب و امسال شاید دو جلد کتاب چاپ نماییم”.

هرات را بیشتر با پسوند علم و فرهنگ می‌شناسند و شهری که زادگاه نویسندگانی بزرگی چون؛ جامی و سلجوقی بوده است.

ولی سؤال این‌جاست که چه چیزی باعث شده تا بازار چاپ، نشر و فروش کتاب در این شهر سردتر از هر زمانی دیگر باشد؟

برای یافتن پاسخ این پرسش سراغ داود عرفان می‌روم، نویسنده‌یی که حتی در صفحه فیسبوکش از نبود پول برای چاپ کتاب‎هایش گلایه‌یی نوشته بود.

او این‌گونه از وضعیت نشر، فروش و چاپ کتاب حرف می‌زند: “ما وقتی کتاب چاپ می‎کنیم، باید از هزینه شخصی خود هزینه نماییم و ما دیگر توان این امر را نداریم”.

اما پاسخ مسؤلان در اداره اطلاعات و فرهنگ بسیار ساده است، به گفته‌ی جاوید ضرغام آمر فرهنگ و هنر اداره اطلاعات و فرهنگ، حکومت هیچ بودجه‌یی برای چاپ آثار نویسندگان اختصاص نداده است.

پیشرفت هر جامعه‌ای مدیون کتاب و کتاب‎خوانی است؛ اما در شرایط کنونی شاید تعداد کتاب‌هایی که در یک سال منتشر می‌شود، به تعداد انگشتان دست هم نرسد.

گویا حال و احوال کتاب و نشر آن در دست زمان است و زمان ثابت خواهد کرد که چقدر به این مسئله توجه خواهد شد.

محمد احمدی