این روزها فضای مجازی را نسخه های بلند و بالایی پر ساخته که پیروی از هر کدام آنها به باور پزشکان می تواند آسیب های جبران ناپذیری را همراه داشته باشد.

اکثر این نسخه ها از سوی کسانی نشر می شود که به ویروس کرونا مبتلا شده اند و یا از تجربه ی خود پس از بهبود نوشته اند.

شهروندان می گویند در شرایطی که هر کس برای تسکین دردش به هر دارویی متوسل می شود، این گونه نسخه پیچیدن از سوی افراد غیر مسلکی خطر آفرین است.

“در قدم اول وزارت صحت عامه جلو فعالیت این گونه افراد را بگیرد و در کنارش افرادی که به کرونا مبتلا می شوند نباید از داروهایی که هیچ مرجعی او را تایید نکرده، بخورند این دارو ها منجر به فوت هم می شود و در کل پخش این نوع دارو ها حیثیت وزارت صحت را زیر سوال می برد و اعتبار تیم داکتران افغانستان هم کم می شود”.

استفاده خودسرانه از دارو پیش از این نیز معمول بود اما با همه گیری ویروس کرونا اکنون افراد نقش داکتر را بازی کرده و به دیگران دارو تجویز می کنند.

استفاده از دمنوش ها، داروهای ترکیبی سنتی و صنعتی، ترکیب برخی قرص ها و حتی مواد مخدر از جمله مواردی اند که در فضای مجازی دست به دست می شود.

قانون طبابت می گوید تشخیص درست و به موقع و استفاده از داروی درست می تواند منتج به درمان شود اما اشتباه در هر کدام از این مراحل می تواند آسیب زا و حتی به مرگ بیمار تمام شود.

دکتر میرویس صالحی، می گوید بیمار زمانی می تواند از دارو استفاده کند که داکتر برایش تجویز کرده باشد.

او تاکید دارد که “اگر دوا (دارو) و دوره ی درمان به شکل درست و به موقع شروع نشود و به مقدار کافی خورده نشود مریضی شدت می یابد در حالی که ما دل خوش می شویم به همو دمنوش یا دوای گیاهی به این دلیل عواقب آن می تواند فقط این باشد که مریضی شدت یابد و کار به سرحدی برسد که دیگر کاری از کادر پزشکی هم بر نیاید بخصوص اگر بیمار به مرحله ی نفس تنگی برسد خیلی از مریض ها به همین مرحله تلف شدند”.

اوج این مشکل آنجاست که نیمی از کاربران فضای مجازی حداقل در جغرافیای افغانستان از سواد کافی تشخیص درست از نا درست، برخوردار نیستند و این یعنی پذیرش هر نوع دارو از سوی هر فرد.

از سویی به دلیل نبود کنترل این فضا، هر شخص به خود جرات داده هر نوع دارویی را تبلیغ، تجویز و از اثرات آن نیز بنویسد.

محمد رفیق شیرزی، سخنگوی اداره ی صحت عامه هرات می گوید: “ما شرایط را تحت بررسی داریم و در صورتی که شکایتی از این مورد وجود دارد می توانند به ما تماس بگیرند و ما مدیریت تخلف از قوانین صحی در صحت عامه داریم که پیگیری می کند و ما همواره شماره هایی را در صفحه های صحت عامه قرار دادیم به همه ی اینها هر دارویی که صحت و سلامتی افراد را به خطر بیندازد ما صد در صد اقدام می کنیم و هر دارویی که ترکیبات آن مشخص نباشد و رفرنس (منبع) قوی و با اعتبار نداشته باشد او از دید ما مردود است و غیر قانونی است و مردم نباید از آن استفاده کند”.

به دلیل اینکه افغانستان جامعه ی آماری نیست، دشوار است تعداد افرادی که پس از استفاده ی نادرست از دارو، روانه ی شفاخانه ی شده باشند، مشخص ساخت.

با همه ی اینها می طلبد تا پزشکان با ثبت ویدیو ها و یا حضور در این فضا اطلاعات درست را در اختیار کاربران قرار دهند تا به نحوی از گردش اطلاعات نا درست جلوگیری شود.