مسئولان مرکز تجارت بین الملل “ITC” می گویند محصولات افغانستان به دلیل نداشتن نشان استندرد و کیفیت لازم، نتوانسته جایگاه مطلوبی را کسب کند.

مرکز تجارت بین‌المللInternational Trade Center – ITC) ) از اقتصادهای در حال توسعه و در حال گذار خصوصا بخش تجاری این اقتصاد ها حمایت میکند.

مجیب الرحمن خطیب، مشاور مرکز تجارت بین الملل در افغانستان می گوید که نبود یک حد معینی از کیفیت برای صادرات و واردات  کالا سبب شده تا اقتصاد و محیط زیست افغانستان آسیب ببیند.

” عمدتا محصول کشورهای همسایه بدون در نظر گرفتن استندرد ها و نظارت از این ها به بازار عرضه می شوند. این می تواند تهدید های جدی ای را متوجه صحت و مصونیت مردم مستهلک ما، محیط زیست ما و اقتصاد ما بسازد، شما ببینید امروزه بهترین محصولات ما به بازارهای همسایه صادر می شود و بعدا آنها در آنجا دوباره بسته بندی و پروسس میشه و به نام این کشورها وارد بازار میشه؛ یعنی اینکه قسمت بزرگی از زنجیره ی ارزش را ما از دست می دهیم و ارزش محصول خود را هم از دست می دهیم.”

افغانستان به دلیل عضو بودن در سازمان بین المللی استندرد، آرم و یا لوگو ی استندرد آن برای جهانیان شناخته شده است و کیفیت مرغوب کالای افغانستان را نشان می دهد.

“انسا” یا آرم استندرد افغانستان، یک سال پیش از سوی اداره ی ملی استندرد در اختیار تمام شرکت های خصوصی و دولتی و ادارات قرار گرفت.

اما پرسش این است که چرا علیرغم گذشت یکسال، شرکت های داخلی اقدامی برای دریافت آن نکرده اند؟

عبدالواسع خادمی، رییس نورم و استندرد هرات در این باره به رادیو معراج گفت:” هر شرکتی که در قسمت تولید و یا تورید کار می کنه باید از یک سلسله گزار های امنیتی عبور کنه تا بتواند این آرم را بدست آورد. تاپه ی استندرد یعنی “معیاری شدن برتر” یعنی شرکتی که این آرم را دارد کارش نقصی ندارد. در هرات تقریبا ده شرکتی درخواست این تاپه را کرده، درخواست های شان به مرکز فرستاده شده تا طی مراحل شوند و بعد از ارزیابی های تخنیکی که صورت گیرد این شرکت ها می توانند این تاپه ی استندرد را بدست آورند.”

اخذ اختیاری آرم استندرد و عدم آگاهی تولید کنندگان از دیگر عواملی است که روند اخذ این آرم را کند ساخته است.

تاجران و بازرگانان هرات میگویند:” تاجران و تولید کننده گان آگاهی کافی از نورم و استندرد های محلی و بین المللی ندارند به این دلیل دنبال آن نرفتن. اما حالا که در این کارگاه آموزشی اشتراک کردیم امیدواریم بتوانیم این تاپه را بدست آوریم و به محصول خود استندرد ببخشیم. زمانی که یک کالا این لوگوی استندرد را نداشته باشد به صحت مصرف کننده ضرر می رسد.”

استندردها بر حسب گستردگی دامنه تحت پوشش، دارای پنج سطح کارخانه‌ای، شرکتی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی هستند.

اداره ی ملی استندرد برای آگاهی دهی بیشتر از این آرم به بخش های مختلف خصوصی و دولتی، کارگاه آموزشی ای راه اندازی کرده است تا استفاده از این آرم را افزایش دهد.

غلام سرور همگام، رییس تدوین استندرد های ملی در این باره گفت:” خوشبختانه اداره ی ملی استندرد ۶۱۷ استندرد را در ۱۳ بخش مختلف تدوین کرده و سطح آن استندرد ها از استندرد های بین المللی اقتباس شده و ما این را در اختیار مولدین و تولید کننده گان گذاشتیم و روز به روز تولید کننده گان برای داشتن این آرم درخواست می دهند و ما تلاش می کنیم در آینده دستاورد خوبی داشته باشیم.”

بارها دیده شده محصولات افغانستان به دلیل نداشتن آرم “انسا” یا مشخصه ی استندرد، از سوی کشورهای های همسایه خریداری و بعد به نام کشور دیگر به بازار جهانی به فروش رسیده است.

به باور کارشناسان، نبود استندرد در سال های اخیر سبب شده تا محصولات افغانستان حتی در بازار های منطقه ای نیز جایگاه خود را از دست بدهد.

در حال حاضر افغانستان، با ۵ درصد صادرات و ۹۵ درصد واردات، بازار های خود را تغذیه می کند.