منابع صحی از افزایش خودکشی‌های موفق و ناموفق خبر می‌دهند و می‌گویند که هرات همچنان بیشترین آمار خودکشی در کشور را دارد.

بخش صحت روانی شفاخانه حوزه‌یی هرات می‌گوید که در ۹ ماه گذشته در مقایسه با تمام سال ۱۳۹۸ آمار خودکشی‌ها در هرات ۵ درصد افزایش یافته است.

بر پایه آمار ارائه‌شده در ۹ ماه گذشته ۱۳۵۷ تن در هرات اقدام به خودکشی کرده‌اند که ۲۰ مورد آن منجر به مرگ شده است.  

آقای نورزاد تأکید می‌کند که این تنها آمار شفاخانه‌یی است و آمار غیر رسمی می‌تواند خیلی بیشتر از اینها باشد.“خیلی از خانواده‌هایی هستند که از ترس پی‌گردهای حقوقی و قانونی برای ثبت خودکشی نزدیکان به شفاخانه مراجعه نمی‌کنند. این قسم قضیه‌ها دفن می‌شوند و کسی هم آگاه نمی‌شود.”

از ۱۳۵۷ مورد اقدام به خودکشی در ۹ ماه گذشته ۱۰۷۰ مورد آن مربوط به زنان بوده و از نظر سنی هم خودکشی‌های منجر به مرگ افراد بین ۱۴ تا ۳۰ ساله را شامل می‌شود.

اقدام به خودکشی در حالی افزایش یافته که آگاهی‌ها نسبت به این پدیده همچنان پایین است. کسانی که دست به خودکشی می‌زنند در جامعه به چشم افراد ضعیف دیده می‌شوند.

آقای نورزاد می‌گوید که رفتار نادرست خانواده‌ها در بسیاری موارد زمینه‌ساز خودکشی می‌شود.“کسی که اقدام به خودکشی می کند یک پیام دارد. پیام او می‌تواند برای خشو، شوهر و یا هر کدام از اطرافیانی که به خاطر او زیر فشار است، باشد. ولی متأسفانه این پیام‌ها جدی گرفته نمی‌شود. خانواده‌ها در چنین شرایطی می‌گویند که عرضه خودکشی نداری و یا کسی که خودکشی می‌کند تو نیستی! بلاخره به نحوی انگیزه منفی برای فرد ایجاد می‌کنند تا بار دیگر اقدام به خودکشی منجر به مرگ بکند.”

هر چند، درباره عوامل و انگیزه‌های خودکشی در هرات آسیب‌شناسی جدی نشده، ولی کارشناسان ازدواج‌های اجباری و زیر سن، خشونت‌های خانوادگی، محدود کردن انتخاب جوانان و مشکلات اقتصادی را دلایل عمده این عمل می‌دانند.

در گذشته‌ها خودسوزی شایع‌ترین نوع خودکشی در هرات بود، حالا اما این شیوه تغییر کرده و خوردن داروها و قرص‌ها بیشترین علت خودکشی را تشکیل می‌دهد.

جواد رامیار، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، تنش‌های خانوادگی را عامل افزایش خودکشی در زنان و فقر و مشکلات اقتصادی و گاهی مشاجره‌های خانوادگی را دلیل خودکشی مردان در هرات می‌داند.

بر علاوه عوامل اجتماعی، روان‌شناسان عوامل روان‌شناختی را نیز در روند افزایشی خودکشی بی‌تأثیر نمی‌دانند.

عنایت‌الله عنایت، استاد روان‌شناسی در دانشگاه هرات بر این باور است که اختلالات روانی، افسردگی‌های شدید، یاس و نا امیدی از دلایل افزایش خودکشی است.

این استاد دانشگاه بر راه‌کارهای دقیق و آسیب‌شناسی جدی برای جلوگیری از خودکشی تأکید می‌کند.“باید از نظر دینی هم این مسأله گوش‌زد شود که این یک عمل زشت و قبیح است. انسان عبث خلق نشده. نیروی بسیار عظیمی پروردگار به انسان داده، استعداد، ظرفیت و توانایی لایتناهی داده. باید قبل از ازدواج این ظرفیت را برای جوانان بالا ببریم.”

آمار خودکشی در حالی روند افزایشی را می‌پیماید که زون غرب تنها یک مرکز صحت روانی با ظرفیت ۲۵ بستر دارد و ۳۰ تا ۴۰ درصد مراجعه‌کنندگان از ولایات همجوار هرات هستند.

این شفاخانه تنها به بیماران و مراجعانی کمک می‌کند که اقدام به خودکشی کرده و یا در معرض اختلالات شدید روحی و روانی هستند.

در قسمت پیش‌گیری و وقایه از مشکلات روانی تا کنون کمتر و یا هیچ توجه نشده و این مآمول خارج از دایره تصمیم‌گیری نهادهای حکومتی و موسسات همکار با بخش صحت بوده است.

گسترش دامنه جنگ، نا امنی، فقر و فساد و مشکلات اقتصادی اختلالات روحی و روانی زیادی را برای مردم افغانستان به بار آورده است. در نبود شفاخانه‌های تخصصی صحت روانی و کارشیوه‌های مشخص برای پیش‌گیری از خودکشی، به باور خیلی از آگاهان یک زنگ خطر جدی اجتماعی به صدا در آمده؛ زنگ خطری که تا کنون کم‌تر کسی به آن گوش داده است.