انجمن گاوداران و شورای ولایتی هرات، با انتقاد از غیرفعال بودن بخش القاح مصنوعی، اداره زراعت را به سهل‌انگاری و بی‌توجهی به بخش مالداری متهم می‌کنند.

بخش القاح مصنوعی با سرمایه‌گذاری میلیون‌ها افغانی سال‌‌هاست که غیر فعال است.

هر چند اداره‌ی زراعت علت غیرفعال بودن این بخش را نبود بودجه می‌خواند؛ اما مسئولان شورای ولایتی، این اداره را به تبانی با سکتور خصوصی متهم می‌کند.

میلیون‌ها افغانی تجهیزات و لوازم در آزمایشگاه القاح مصنوعی هرات، سال‌هاست که خاک می‌خورد و از آن استفاده‌ی لازم برای اصلاح نسل دام انجام نمی‌شود.

باردار کردن گاوِ ماده بدون جفت‌گیری طبیعی و استفاده از اسپرم‌های گاو اصیل را القاح مصنوعی می‌گویند.

شماری از مال‌داران در صحبت با رادیو معراج می‌گویند تخم یا اسپرمی که برای القاح گاوها استفاده می‌شود، وارداتی است و نتیجه‌ی مطلوبی ندارد.

شکایت مال‌داران از ریاست زراعت در حالی مطرح می‌شود که انجمن گاوداران نیز غیر فعال بودن آزمایشگاه القاح مصنوعی را ضربه‌یی بزرگ به بخش مالداری می‌داند.

محمد نذیر مردان، رییس انجمن گاوداران هرات می‌گوید اسپرم گاو از کشور ایران وارد می‌شود که تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد گیرایی و قدرت بارور ساختن را دارد.

به گفته او هر اسپرمی که از بیرون وارد می‌شود از ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ افغانی قیمت دارد؛ در حالی که اگر این القاح در هرات انجام شود فقط ۵۰ افغانی هزینه خواهد داشت.

آقای مردان ادامه داد: تمام وسایل و امکاناتی که برای القاح مصنوعی استفاده می‌شود فعلاً در ریاست زراعت هرات وجود دارد؛ اما متأسفانه نه خودشان فعال می‌کنند و نه به بخش خصوصی واگذار می‌کنند. امروز ما اشد ضرورت داریم به القاح مصنوعی. ما بهترین بقه گاوها را داریم که می‌توانیم از آن‌ها اسپرم بگیریم و در دسترس مال‌داران قرار بدهیم. ما می‌توانیم القاح مصنوعی را خود ما از داخل کشور خودمان شروع کنیم. اگر نیاز به این دستگاه نبود چرا گرفتند وقتی که گرفتند پس چرا استفاده نمی‌کنند”.

با این حال شورای ولایتی هرات نیز اداره زراعت را متهم به کم‌کاری، غفلت و بی‌توجهی به بخش مالداری می‌کند.

نور احمد حیدری، عضو این شورا می‌گوید که بر اساس یافته‌های آنان، نزدیک به ۱۰ میلیون افغانی بر آزمایشگاه القاح مصنوعی سرمایه‌گذاری شده است.

آقای حیدری تلویحاً اداره‌ی زراعت را به  تبانی با سکتور خصوصی متهم کرد.

آقای حیدری با انتقاد شدید از کارکرد اداره زراعت هرات گفت: “وقتی که یک اداره مسوولیت و لایحه وظایف خود را در قبال مردم انجام ندهد اسم این را چیزی غیر از غفلت، سهل‌انگاری، بی‌توجهی و شاید غیر از فساد چیز دیگری شده نمی‌تواند. همیشه کارهای ما طوری بوده که به شکل درست انجام نمی‌شود. ما بسیار متأسفیم و این را یک جفا می‌دانیم”.

با وجود این شکایت‌ها و انتقادها از اداره زراعت هرات، اما مسئولان این اداره اتهام‌های وارد شده را رد می‌کنند و از نبود امکانات و تجهیزات برای فعال‌سازی آزمایشگاه القاح مصنوعی خبر می‌دهند.

سید معصوم سادات، آمر بخش مالداری و صحت حیوانی زراعت هرات، وزارت زراعت را به بی‌توجهی و پرداخت نکردن بودجه برای این آزمایشگاه مقصر می‌داند.

آقای سادات می‌گوید: “مرکز باید بودجه مخصوص به خاطر بقه گاوها و تغذیه‌شان و برای فعال ساختن مرکز القاح مصنوعی در نظر بگیرد. اسپرمی که فروخته می‌شود پول پس به بودجه دولت می‌رود و ما نمی‌توانیم که دوباره از آن بودجه مصرف کنیم”.  

اداره زراعت هرات در حالی کم‌بود بودجه و بی‌توجهی وزارت زراعت را عنوان می‌کند که نور احمد حیدری عضو شورای ولایتی نداشتن بودجه را بهانه‌یی برای کم‌کاری می‌داند.

هم‌زمان داکتر عبدالقاهر، مسوول آزمایشگاه القاح مصنوعی در وزارت زراعت می‌گوید امکاناتی که در مرکز القاح مصنوعی کابل وجود دارد در هرات نیز موجود است؛ اما غیرفعال بودن این مرکز در هرات برای آنان نیز پرسش‌ برانگیز است.

القاح مصنوعی در هرات می‌تواند در رشد و توسعه صنعت گاوداری تأثیر به سزایی داشته باشد؛ صنعتی که هم اکنون رو به ورشکسته‌گی است.

بر اساس ادعای رییس انجمن گاوداران، شمار پرورش‌دهندگان گاو در این ولایت از ۱۲۰ نفر به ۴۰ نفر رسیده و تعداد فارم‌ها نیز از ۲۵ به ۳ فارم کاهش یافته است.