در شرایطی که سطح سواد بانوان از سوی وزارت معارف، فاجعه‌بار بیان می‌شود، اما در هرات شمار زیادی از بانوان توانسته اند به مراکز تحصیلی و تعلیمی راه یابند.

جمعیت معارف هرات در ۶ سال گذشته دست‌کم ۸۳۸۲۹ نفر بوده که پنجاه درصد این دانش‌آموزان را دختران تشکیل می‌دهند.

محمد حسین طاهری، مدیر پلان معارف هرات می‌گوید امسال ۴۴ درصد دانش آموزان دوره‌ی ابتدایی را دختران تشکیل می‌دهند.

بحث ادامه‌ی تحصیل و راه‌یابی به موسسات تحصیلات عالی، همواره یکی از دغدغه‌های دختران و بانوان افغان است.

اما در ۲۷ سال گذشته، ۶۵۶۱ بانو توانسته از دانشگاه هرات سند فراغت به‌دست بیاورد که در مجموع ۳۴ درصد از فارغان را تشکیل می‌دهند.

اکنون نیز ۷۲۴۷ دختر در دانشگاه هرات مصروف تحصیل اند که این تعداد بیشتر از تمام دانشجویانی است که در گذشته از این مرکز فارغ شده اند.

عبدالله فائز، رئیس دانشگاه هرات می‌گوید تعداد دانشجویان دختر در تناسب به سال‌های قبل؛ حدود  ۴۷٫۷ درصد افزایش یافته است.

اما هنوز هم دسترسی نداشتن زنان روستایی و دختران ساکن در ولسوالی‌ها، از دغدغه‌های دولت است.

تا جایی‌که سازمان ملل سطح بی‌سوادی در روستاهای افغانستان را نگران‌کننده خوانده و گفته ۹۰ درصد زنان و ۶۳ درصد مردان در روستاها بی‌سواد اند.

با این‌حال لیسه سواد‌حیاتی، روزنه امیدی است برای مردان و زنانی‌که از این نعمت محرومند.

عبدالرحمن حنیف، آمر سواد‌آموزی معارف هرات می‌گوید در ۱۲ سال گذشته صدها زن و مرد از این مرکز فارغ شده اند.

به گفته‌ی او هم اکنون بیش از هزار بانو در این مرکز مشغول فراگیری خواندن و نوشتن هستند.

با این اوصاف سطح بالای بی‌سوادی در کشور سبب شده تا وزارت‌خانه‌های معارف و تحصیلات عالی برای مبارزه با بی‌سوادی بسیج شوند.

وزارت معارف وعده داده تا سال ۱۳۹۹ با هم‌کاری نهادهای داخلی و خارجی بی‌سوادی را ریشه‌کن کند و وزارت تحصیلات عالی نیز با اعمال تبعیض مثبت به‌دنبال افزایش شمار دختران دانشجو است.