گزارشگر: قدرت الله حمیدی هفت سال پیش یعنی سال ۱۳۹۲ سنگ تهداب اولین و بزرگترین شهرک قالین در ولسوالی زنده جان هرات از سوی وزارت تجارت به زمین گذاشته شد. آنزمان سید فضل الله وحیدی والی هرات بود. قرار بود در این شهرک ۲۰ هزار قالین باف مشعول کار شوند اما نه تنها که این […]

گزارشگر: قدرت الله حمیدی

هفت سال پیش یعنی سال ۱۳۹۲ سنگ تهداب اولین و بزرگترین شهرک قالین در ولسوالی زنده جان هرات از سوی وزارت تجارت به زمین گذاشته شد.

آنزمان سید فضل الله وحیدی والی هرات بود.

قرار بود در این شهرک ۲۰ هزار قالین باف مشعول کار شوند اما نه تنها که این شهرک ساخته نشد بلکه تاکنون از سرنوشت آن خبری نیست.

محمد رسول فایق، رئیس اتحادیه تولید و صادرکنندگان قالین دست بافت هرات می گوید که قرار بود این شهرک به گونه معیاری و باپیشترفترین دستگاه های روز ساخته شود اما این وعده ها تنها روی کاغذ باقی ماند.

او گفت:” همان زمین آنها دادند و دیگر یک افغانی در ساحه ی این شهرک نه از طرف دولت و نه هم از طرف دیگر نهاد ها داده شده و به هزینه مالی خود تاجران و صادرکننده قالین، پلان انکشافی این شهرک را از وزارت شهرسازی گرفتیم و تطبیق کردیم، کانال ها، جاده سازی و دو ساختمان هم برای محافظت از آن ساختیم. اینها همه از هزینه شخصی ما است”.

قرار بود با ساخت و بهره برداری این شهرک روازنه ۱۰۰ متر مربع قالین تولید شود.

آقای فایق ادعا میکند که بزرگترین و اصلی ترین چالش سد راه آنان در این شهرک نبود امنیت، تهدیدات امنیتی، عدم  تطبیق پروژه های زیر بنایی و فراهم نشدن سهولت ها است.

او گفت:” وقتی که یک قالین باف دارایی و زندگی نداشته باشد که قالین تولید کند و امنیت نباشد که این همه روی شرایط خاص امنیتی است و به این اساس این مشکلات را ایجاد کرده و چگونه میتوانند که اینها خانه های خود را در این شهرک بسازند، ما چندین بار به کابل و نهاد های مختلف کمک کننده، پیشنهاد کردیم اما بعضی ها وعده دادند که این شهرک را به قصد چند ساله می سازیم اما تاکنون خبری نشده است”.

براساس معلومات اتحادیه تولید و صادر کنندکان قالین هرات، این شهرک به ۱۵۰۸ نمره برای کارگاهای بافت و پروسس قالین و بیش از ۱۰۰ نمره هم برای ساخت خانه های رهایشی، مکتب، مکان ورزشی و تجارتی تقسیم بندی شده بود.

رئیس تولید و صادرکنندگان قالین دست بافت میگوید، برخی از قسمت های این شهرک از سوی سرمایه گزاران با هزینه دستکم ۱۰ میلیون افغانی ساخته و نیمه کاره رها شده است.

او گفت:” قالین بافانی که به کشور های ایران و پاکستان و همچنان کسانی که به داخل ولایت هرات بودند و بیکار بودند، در این رویا بودند که در اینجا به کار مشغول شوند و بعد تولیدات صورت گیرد و پروسس و در نهایت از همین شهرک به خارج از کشور صادر شود؛ متاسفانه یگانه دلیلی که مانع فعالیت این شهرک هست چالش امنیتی است”.

در سطح حوزه غرب دستکم ۲۵۰ هزار دستگاه بافت قالین وجود دارد که ۴۰ درصد آن مربوط به ولایت هرات است.

قرار بود در این این شهرک صد ها میلیون افغانی سرمایه گذاری و بعد از شهرک صنعتی، دومین شهرک بزرگ تولیدی هرات شود.

جمعه گل زنده جانی، ولسوال زنده جان به رادیو معراج می گوید که حتی پولی هم که قرار بود به این شهرک به مصرف برسد به جای دیگری مصرف شده است.

اوگفت:” سنگ تهدابی که در آن زمان یعنی هفت سال پیش گذاشته شد متاسفانه تاکنون هیچ اجراآت نشده و ما هم معلومات نگرفتیم و معلومات هم کسی به ما نداد که دلیل عملی نشدن این طرح چیست و همچنان به حالت اولیه خود باقی است”.

در حال حاضر چرخش روزگار ۲۵  درصد مردم افغانستان، به جمع آوری پشم گوسفند، نخ سازی و بافت قالین بستگی دارد.

عبدالناصر اسودی، رئیس سابق اداره اقتصاد هرات بر این باور است که طی ۲۰ سال گذشته روی توسعه شهرک های قالین بافی و صادرات این کالای با ارزش کمترین توجه صورت گرفته است. 

اوگفت:” مطالعاتی که در این ۲۰ سال گذشته در ولایت هرات شده، بیشتر در بخش زراعت سرمایه گذاری شده یعنی انکشاف اقتصادی هرات در سکتور زراعت و زیربنا که ترانسپورت هم شامل می شود شده، به این اساس موضوع قالین در ۲۰ سال گذشته از برنامه های اقتصادی محیط هرات یک مقداری به حاشیه رفته است”.

اما انچه که به گفته قالین بافان و قالین فروشان میتواند برای ساخت و بهره برداری شهرک قالین هرات کمک کند سه فکتور مشخص است.

تامین امنیت، تطبیق پروژه های زیر بنایی و در نظر گرفتن وام برای ساخت شهرک و خانه های رهایشی.

هر چند شیوع کرونا و مسدود شدن مرزها تاثیر منفی بر صادرات گذاشته اما در ۹ ماه گذشته ۲۱۶۸۸ متر مربع قالین به ارزش دوصد ۹۷ هزار و ۹۱۳ دالر از هرات به دیگر کشورها صادر شده است.

محمد رفیع رحمانی، مدیر اجرایی اتاق تجارت و سرمایه گذاری هرات می گوید که کشورهای اروپایی و امریکایی به خرید قالین از افغانستان علاقمند هستند.

اوگفت:” صادرات قالین نسبت به سال قبل کاهش را نشان می دهد، در جریان ۹ ماه گذشته سال جاری ۲۱۶۸۸ متر مربع قالین را به ارزش دوصد و ۹۷ هزار و ۹۱۳ دالر از هرات به دیگر کشورها صادر کرده اند”.

با این حال بر خلاف تصور، مالکان کارگاههای قالین بافی در هرات به دلیل آنچه که نبود برنامه های حمایتی از سوی دولت می خوانند نسبت به ادامه ی کار دلسرد شده و حتی خیلی از آنان تغییر شغل داده اند.

حاجی محمد قاسمی، یکی از تولیدات کننده گان قالین درهرات گفت:” در زمان افتتاح برای ما وعده داده شده که کانالها، جاده های داخل شهرک، انتقال برق، خدمات آب رسانی و نیاز های دیگر عملی می شود اما هیچ کدام عملی نشده و خود من هم در این شهرک قالین دو نمره زمین دارم، و من در حال حاضر کارگاههایی در داخل شهردارم که دستکم ۴۰ بافنده قالین مصروف بافندگی هستند”.

از سال ۱۳۹۲ تاکنون ۴ والی در هرات ایفای وظیفه کرده اند اما هیچکدام به عملی شدن طرح شهرک قالین نپرداختند.

سید وحید قتالی، والی کنونی هرات هم گویا از این طرح و چند و چون آن اطلاعی ندارد.

آقای قتالی در صحبت با رادیو معراج وعده داد که حاضر است پرونده این شهرک را بررسی و با مالکان کارگاههای قالین بافی دیدار کند.

اوگفت:” متاسفانه هیچ چیزی در مورد شهرک قالین سر میز من قرار نگرفته است، صادقانه می گویم اما خیلی خوشحالم که شما “رادیو معراج” یاد آوری میکنید اما می شود که من و شما و کسانیکه در این شهرک دخیل هستند دوباره پرونده و یا دوسیه این شهرک را بیاریم روی میز من باز کنیم و ببینیم که در کجا توقف پیدا کرده دلایل، خلا ها و کدام قسمت از وعده ها مشکل داشته اما با نفس کار همه موافق هستیم که این به خیر هرات است”.

در کنار نبود حمایت های دولت، ورود قالین های ماشینی از دیگر کشور ها نیز گلو تولیدات داخلی می فشارد، این مسئله سبب شده تا قالین دست بافت افغانستان دیگر در میان مردم جایگاه گذشته نداشته باشد.

براساس معلومات اتحادیه قالین بافان، سالانه بیش از یک ونیم میلیون متر مربع قالین در افغانستان تولید می شود که ۴٠ درصد آن مربوط به حوزه غرب است.

ویرایش متن: محمد احمدی

دسته بندی: گزارش‌ها, همه, ویژه برچسب ها:

به اشتراک بگذارید :

مطلب قبل و بعد

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد