حدود ۷۰ رسانه‌ی دیداری، شنیداری و چاپی در هرات فعالیت دارد اما با این اوصاف هنوز حضور زنان خبرنگار در این ولایت کم‌‎رنگ است.

بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی نهاد بانوان خبرنگار، در هرات تنها ۶۰ خبرنگار بانو وجود دارد؛ به این معنا که تعداد بانوان خبرنگار کمتر از تعداد رسانه‌ها است.

نقیبه بارکزی، مسئول این نهاد می‌گوید مشکلات اقتصادی و ناامنی مهم‌ترین علت عدم حضور بانوان در رسانه‌ها است.

خانم بارکزی می‌گوید«این‌که تعداد خبرنگاران زن نسبت به تعداد رسانه‌ها کم‌تر می‌باشد، از دو بُعد امتیاز اندک برای خانم‌ها از لحاظ مادی و دیگر این‌که شرایط در هرات طوری است که خانواده‌ها کم‌تر به قشر اناث اجازه می‌دهند که در رسانه‌های تصویری کار نمایند».

دانشگاه هرات در غرب کشور، یکی از معدود‌ترین دانشگاه‌هایی است که در آن روزنامه‌نگاری تدریس می‌شود.

بر اساس آمارها، تعداد دخترانی که از دانشکده ژورنالیزم دانشگاه هرات فارغ شده اند، به یک پنجم پسران می‌رسد.

سهیلا عرفانی، رئیس دانشکده‌ی روزنامه‌نگاری هرات می‌گوید تاکنون فقط ۱۳۱ دختر از این دانشکده فارغ شده اند.

به گفته‌ی خانم عرفانی انگیزه‌ی دختران برای تحصیل در رشته‌ی روزنامه‌نگاری، به دلایلی چون دید بسته‌ی جامعه، صدمه دیده است.

وی می‌گوید«در سال‌های نخست صنف‌های ما بیشتر بود و متأسفانه بازدهی کم‌تر بود چون بیشتر دختران که فارغ می‌شدند به رسانه‌‍‌ها کار نمی‌کردند و آموزگار می‌شدند، اما در سال‌های اخیر تعداد دختران در صنف‌‍‌های ما کم‌تر شده و بازدهی بیشتر شده است».

تصور می‌شد با روی کار آمدن نهادهای موازی با دانشکده‌ی روزنامه‌نگاری هرات، حضور بانوان در رسانه‌ها نیز رونق بگیرد؛ اما شواهد خلاف این امر را ثابت می‌کند.

دید بسته‌ی جامعه نسبت به کار بانوان در رسانه‌‎ها و تبعیض جنسیتی مهم‌ترین عوامل بی انگیزه شدن خانم‌ها برای ادامه‌ی کار در رسانه‌ها است.

اورانوس اُنیب که حدود ۷ سال در رسانه‌های گوناگون فعالیت داشته بر این باور است تا زمانی دامنه‌ی این مسائل از جامعه برچیده نشود، هم‌چنان حضور بانوان در رسانه‌ها کم‌رنگ خواهد ماند.

او می‌گوید«تاکنون به خانم‌ها به  عنوان جنس دوم دیده می‌شود و توانایی آنان ضعیف پنداشته می‌شود و این نگران کننده است».

با این وجود جامعه‌شناسان می‌گویند دید جامعه رابطه‌ی مستقیم با فضای رسانه‌ها دارد.

علی احمد کاوه استاد دانشکده‌ی جامعه‌شناسی راه حل را در تحقیق گسترده و آماده ساختن فضای رسانه برای زنان می‌داند.

آقای کاوه در این مورد چنین می‌گوید«در قدم نخست باید تحقیق شود تا دانسته شود که چالش موجود اجتماعی است یا فرهنگی، شخصی و یا ساختاری و بعد بر اساس آن جهت حضور زنان در رسانه‌ها زمینه سازی شود».

در مدت دوازده سال از دانشکده روزنامه‌نگاری دانشگاه هرات، دست‌کم ۵۲۴ دختر و پسر خبرنگار را فارغ شده که از این میان ۱۳۱ تن شان بانوان بوده است.

گفتنی‌ست در حال حاضر در ۲۰ ولایت هیچ کارمند زن در بخش رسانه‌‌ها وجود ندارد و در ولایات درجه ‌دوم نیز این تشویش روز به روز بیشتر می‌‌شود.

با این همه، هرات هم اکنون دارای ۱۰ مرکز حمایت از خبرنگاران، ۲۶ رادیویی فعال محلی، ۱۹ تلویزیون محلی در شهر و ولسوالی‌ها و حدود ۲۰ نشریه فعال می‌باشد.

اما بانوان تنها سکّان سه پست کلیدی در عرصه ی روزنامه‌نگاری را به دست دارند.

گزارشگر: بنفشه بینش